Wijkagenten en jongerenwerkers in een wijk in Rotterdam-West krijgen in toenemende mate te maken met meiden die slachtoffer (dreigen te) worden van ‘exposen’: het online verspreiden van seksueel getint (beeld)materiaal met het doel iemand reputatieschade toe te brengen (Schram, De Jong, & Eysink Smeets, 2020). Zij hebben ook de indruk dat meiden in hun wijk hiervan niet alleen slachtoffer zijn, maar ook zelf bijdragen aan het exposen van anderen. Om meer zicht te krijgen op deze ontwikkeling heeft de gemeente Rotterdam het lectoraat een verkennend onderzoek te doen naar de rol van meiden bij exposen in deze wijk in Rotterdam-West.
We hebben een verkennend, kwalitatief onderzoek uitgevoerd in samenwerking met Stichting Jongerenwerk op Zuid. Het onderzoek vond plaats binnen het kader van een breder onderzoek naar de rol van meiden in straatcultuur in deze wijk.
Er zijn 19 professionals en 14 meiden (woonachtig in de wijk) geïnterviewd.
"Om dit probleem aan te pakken, kunnen we beginnen met de nadruk leggen op de exposer, in plaats van de persoon die exposed is."
Recent verscheen een bangalijst met persoonlijke informatie van studentes uit Utrecht. Op zo'n lijst staan kan veel impact hebben op iemand. Op NU.nl vertellen meiden over hun ervaringen toen ze op een bangalijst belandden. "Ik verloor het vertrouwen in jongens."
Associate lector Krista Schram herkent dit wantrouwen door haar onderzoeken naar exposen. "Zulke lijsten lokken seksuele intimidatie uit", zegt Krista in haar interview met NU.nl. "Jongens denken: dat is een goedkope meid. Je wordt er eigenlijk een soort vogelvrij door."
Uit angst voor sexting reageren volwassenen vaak te bezorgd op onlineseks. Zo bescherm je kinderen en jongeren niet tegen de risico’s, schrijven Krista Schram en Tineke Hendrikse in hun opiniestuk op Trouw.nl.
De Kindertelefoon krijgt tegenwoordig steeds meer meldingen, zelfs van tien- tot twaalfjarigen, over sexting: het ongewenst verspreiden van naaktbeelden van kinderen en jongeren via internet. Dat de zorgen hierover in de maatschappij groeien, is dan ook terecht.
Het verkennende onderzoek levert aanwijzingen op dat het fenomeen van exposen onder de meiden uit deze wijk in Rotterdam-West relatief wijdverbreid is en uiteenlopende gezichten kent. Meiden zijn slachtoffer, maar vervullen ook een rol in het fenomeen als dader en/of omstander.
De impact is aanzienlijk. Niet alleen bij meiden die direct slachtoffer zijn geworden, maar ook bij degenen die bang zijn zelf slachtoffer te worden, doordat zij slachtofferschap om zich heen zien. Opvallend genoeg houden meiden zelf die angst in stand, door zelf andere meiden te (bedreigen met) exposen en slachtoffers te vernederen.
Naar aanleiding van dit onderzoek zijn twee kennissessies georganiseerd voor professionals en studenten. Tijdens deze kennissessies zijn vier presentaties gehouden:
