Veel jongeren uit de Zaanse wijk Poelenburg/Peldersveld hebben te maken met achterstanden op verschillende leefgebieden. Een derde van de kinderen groeit op in armoede. 10 tot 15% van de jongeren groeit op in een eenoudergezin. Meer jongeren dan gemiddeld in Zaanstad hebben te maken met een taalachterstand, lagere Cito-scores en schooladviezen, en gezondheidsproblemen zoals overgewicht. Professionals en ouders maken zich zorgen over jongeren die vatbaar zijn voor de verlokkingen van het criminele pad en over hangjongeren die veel tijd op straat doorbrengen. Uit recent onderzoek van Jeugd en Samenleving blijkt dat veel jongeren een beperkt beeld hebben van hun mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding én hun toekomst op het gebied van werk en opleiding. Er zijn weinig zichtbare, positieve rolmodellen in de wijk waar jongeren zich aan kunnen spiegelen. Het vertrouwen van jongeren in overheidsinstanties is nadelig beïnvloed door negatieve media-aandacht en omdat in het verleden gedane beloften over voorzieningen, zoals een ‘eigen’ jongerencentrum, niet altijd zijn nagekomen. Tegelijkertijd zien we ook dat er een sterke gedeelde wens bestaat in de wijk om ervoor te zorgen dat de jeugd van Poelenburg goed en kansrijk op kan groeien.
In 2019 heeft het lectoraat Jeugd en Samenleving de wensen en behoeften van jongeren en professionals geïnventariseerd op het gebied van talentontwikkeling. Gezamenlijk hebben we vastgesteld dat alle jongeren talenten hebben en dat het goed is voor hun ontwikkeling om die talenten te ontdekken en te benutten. Het jong talent in Poelenburg mag meer tot bloei komen. Om die reden starten we in 2021 met een actiegericht onderzoek dat het doel heeft om de afstand tussen jeugdprofessionals en kwetsbare jongeren te verkleinen, door in te zetten op preventief, wijkgericht aanbod dat samen met jonge rolmodellen is ontwikkeld. Onze hypothese is dat jongeren zelf het beste weten wat er speelt bij leeftijdsgenoten, en dat jonge rolmodellen jeugdprofessionals kunnen helpen het aanbod in de wijk goed te laten aansluiten bij de leefwereld en de doelgroep, laagdrempelig en aantrekkelijk te maken. Dit project genereert nieuwe inzichten over de mogelijkheden jeugdparticipatie en ervaringsdeskundigheid in te zetten om het wijkgericht werken te versterken.
Het onderzoek wordt gefinancierd met een subsidie van ZonMw in het kader van wijkgericht werken.
We kiezen met dit project voor een participatief actie-onderzoek naar de rol die actieve, getalenteerde jongeren met een voorbeeldfunctie kunnen spelen in het opzetten en verduurzamen van het preventief, wijkgericht werken in Poelenburg/Peldersveld. We willen ons richten op de samenwerking tussen jonge rolmodellen en jeugdprofessionals, omdat het SWT (Sociaal Wijkteam) en JT (Jeugdteam) al werken met verschillende activerende methodieken die erop gericht zijn de sociale veerkracht, netwerkcapaciteiten, en het oplossend en zelf-organiserend vermogen van jongeren te versterken. We sluiten met deze aanpak aan bij recent onderzoek dat uitwijst dat een laagdrempelige, sterke sociale basis in de buurt en het preventief werken aan talentontwikkeling kunnen bijdragen aan het terugdringen van het hoge beroep op jeugdzorg, mits er een vertrouwensband met de doelgroepen wordt opgebouwd.
Poelenburg kwam in 2016 landelijk in het nieuws vanwege vlogs over overlast gevende jeugd. In navolging van deze gebeurtenissen heeft de gemeente Zaanstad besloten om extra te investeren in de wijk. Het Actieplan Poelenburg/Peldersveld werd opgesteld, en in 2019 het ‘Pact Poelenburg – Peldersveld 2020-2040’. Daarmee committeren diverse partners uit de domeinen zorg, welzijn, onderwijs, veiligheid en huisvesting zich aan een duurzame samenwerking die over een periode van 20 jaar gelijke kansen en een succesvolle toekomst mogelijk moet maken voor bewoners uit de wijk.
Bij het praktijkgericht onderzoek zijn zowel professionele onderzoekers als studenten in hun rol als toekomstige professionals betrokken.
Wij beogen door het doen van praktijkgericht onderzoek bij te dragen aan de doelstellingen van het pact, waar het gaat om het kansrijk opgroeien van jeugd in de wijk. Ons onderzoek kan:
