In 2015 is de nieuwe Kenniswerkplaats Transformatie Jeugd Amsterdam (KeTJA) van start gegaan. KeTJA was één van de twaalf academische werkplaatsen rond de transformatie van het jeugdstelsel. KeTJA-A, de Regionale kenniswerkplaats jeugd Amsterdam-Amstelland, is een voortzetting en uitbreiding van KeTJA.
De activiteiten van KeTJA ondersteunden vooral het werk van de Ouder- en Kindteams in Amsterdam; via het Kennisportaal werden ook andere partijen in Amsterdam ondersteund met kennis. KeTJA-A heeft een bredere focus; de werkplaats richt zich op leren en ontwikkelen in (netwerken van) organisaties in wijken, die met elkaar samenwerken om ouders en jeugdigen zo goed mogelijk te ondersteunen. KeTJA-A richt zich behalve op Amsterdam ook op (kennisdeling met) andere gemeenten in de regio Amsterdam-Amstelland.
Het blijft bij KeTJA-A gaan om met elkaar leren en ontwikkelen rond maatschappelijke vraagstukken die bijdragen aan het gezond, veilig en kansrijk opgroeien en opvoeden van de jeugd. De nadruk ligt op preventie. Nog meer dan bij KeTJA is het perspectief van ouders en jeugdigen een belangrijke invalshoek in het bepalen wat de werkplaats gaat doen; gelijkwaardig aan het perspectief/de vraagstukken die meer voortkomen uit de systemen of organisaties.
KeTJA-A wil ontmoeting, (in)formele netwerken, en domeinoverstijgende samenwerking versterken en benutten, opdat steun en zorg voor alle jongeren van 12 jaar en ouder en hun ouders dichtbij, snel en duurzaam voorhanden is, aansluitend bij hun behoeften, en bijdragend aan het welzijn, de groei en kansengelijkheid van huidige en toekomstige generaties. Samen werken aan een rijke pedagogische omgeving en opgroei- en opvoedklimaat, met en dichtbij jongeren en ouders, is het vertrekpunt. We beogen domeinoverstijgende samenwerking, van informeel tot specialistisch, waarbij voorzieningen aanwezig zijn in het alledaagse. De focus ligt op jeugdigen met minder kansen.
Binnen KeTJA-A coördineren de onderzoekers van Jeugd en Samenleving het deelproject “Samen aanwezig in de leefwereld”. Dit deelproject is erop gericht om jongeren die niet zélf op zoek gaan naar informatie of steun beter te bereiken door een goede samenwerking tussen zorg-, onderwijs- en basisvoorzieningen. Bij veel jongeren komen vanaf hun 16e – met het steeds zelfstandiger worden - nieuwe vragen op, die ze niet zo snel met hun ouders bespreken. Ze kunnen ook tegen nieuwe uitdagingen aanlopen, bijvoorbeeld op het gebied van geldzaken, relaties of middelengebruik. Juist jongeren die zich in een kwetsbare positie bevinden, vertellen niet makkelijk waar ze mee zitten, de drempel naar hulpverlening is hoog. Soms schamen ze zich, of zijn ze bang als probleemgeval te worden gezien. Om wat voor reden dan ook ontvangen zij de broodnodige adviezen en hulp niet, of niet op tijd. Er zijn organisaties in de wijk zoals buurtwerk, jongerenwerk, migrantenzelforganisaties en vrijwilligersorganisaties die al dichtbij kwetsbare jongeren staan en vaak snel zien welke vragen bij hen leven en waar ze mee worstelen. Dat geldt ook voor mentoren en docenten die deze jongeren dagelijks op school meemaken.
In dit project onderzoeken wij hoe professionals en informele werkers in de wijk en op school (hulp)vragen van jongeren in een vroeg stadium kunnen herkennen en hoe zij kunnen samenwerken met professionals in Ouder- en Kindteams of meer specialistische hulpverleners. We onderzoeken aan de hand van verschillende voorbeeldpraktijken hoe verschillende partijen samen kunnen werken aan een goede aansluiting, zodat de jongeren die informatie, advies of hulp nodig hebben goed begeleid worden in alle stappen die ze moeten nemen op weg naar een zelfstandig, volwassen leven.
Binnen het onderzoeksproject werken de onderzoekers van Jeugd en Samenleving en de opleidingen Pedagogiek en Social Work (Hogeschool Inholland) samen met het Verwey-Jonker Instituut (penvoerder), Vrije Universiteit, Hogeschool van Amsterdam, de gemeente Amsterdam, het Jeugdplatform Amsterdam, het NEJA, het NJI, Trias Pedagogica, SIPI, de GGD en het Ouder- en Kindteam Amsterdam.
In de aanloop naar de startimpuls zijn de belangrijkste vraagstukken en ontwikkelingen rond werken in de wijk voor ouders en jeugdigen bij verschillende kernpartners geïnventariseerd en is het KeTJA-consortium uitgebreid met partners als de werkplaats Sociaal Domein, de academische werkplaats intensieve Onderwijs-zorg, een lectoraat gericht op armoedevraagstukken, een universitaire partner met expertise rond specialistische hulp in samenhang met preventie, en met nieuwe gemeentelijke (o.a. programmamanager transformatieplannen) en regionale partners.
De werkplaats wordt gefinancierd door ZonMw en de gemeente Amsterdam.
De resultaten uit het onderzoek worden gebruikt in de voortdurende actualisering van het curriculum, zodat studenten worden opgeleid tot jeugdprofessionals die wijkgericht, outreachend en dichtbij gezinnen kunnen werken.
De volgende thema’s staan centraal bij KeTJA-A:
Ook is KeTJA-A gericht op diversiteitsvraagstukken. Dit doen we zowel in Amsterdam als in de regiogemeenten, waar deze deels van andere aard zijn vanwege o.a. verschillen in de bevolkingssamenstelling.
De resultaten zijn zichtbaar in publicaties die voor het werkveld van belang zijn. Voorbeelden zijn de handreiking Bouwstenen van een lerend systeem waarmee gemeenten en instellingen vorm en inhoud kunnen geven aan wijkteams, en de Handreiking Casuïstiekbespreking, waarmee bespreking van casuïstiek als effectieve en verdiepende leervorm voor wijkteams jeugd en gezin kan worden vormgegeven.
