In een maatjesproject worden twee mensen aan elkaar gekoppeld. Bijvoorbeeld iemand die eenzaam is en iemand die gezelschap kan bieden. Of iemand die de Nederlandse taal wil oefenen en iemand die graag een gesprek voert. Er bestaan veel verschillende soorten maatjesprojecten, gericht op diverse doelgroepen. Kenmerkend is dat in deze projecten een deelnemer met een ondersteuningsbehoefte wordt gekoppeld aan een vrijwilliger die deze ondersteuning kan bieden.
Maatjesprojecten zijn de laatste decennia populairder geworden. Door een toenemende druk op de formele zorg, wordt er een steeds groter beroep op vrijwilligers gedaan. En in een tijd waarin mensen steeds meer ‘in de eigen bubbel’ leven, bieden maatjesproject een mooie kans om mensen uit andere groepen te ontmoeten.
De ambitie van maatjesprojecten is dat zij positieve impact hebben op de maatjes én op de samenleving. Maar is dat ook zo? Welke impact hebben maatjesprojecten nu eigenlijk én hoe kunnen zij hun impact vergroten? Deze vraag staat centraal in dit onderzoek genaamd Maatjes met impact.
Er zijn zeven maatjesprojecten betrokken bij dit onderzoek. Zij richten zich op verschillende doelgroepen, zoals jonge nieuwkomers, anderstaligen, mensen met een psychische kwetsbaarheid, en mensen die te maken hebben met eenzaamheid of armoedeproblematiek. Van elk maatjesproject beschrijven we gedetailleerd welke impact zij verwachten te bereiken en hoe zij dit doen. Hiervoor maken we een theory of change—een verandertheorie die de impact concreet maakt. We kijken hierbij zowel naar de doelen van de maatjesprojecten als naar eventuele onbedoelde veranderingen.
Vervolgens verdiepen we de kennis over de impact van de maatjesprojecten. Bureau Anderzoek organiseert hiervoor een sessie met elk maatjesproject, waarbij een Effectencalculator centraal staat. In deze sessies analyseren we enkele casussen grondig, reconstrueren we wat de maatjes hebben gedaan en onderzoeken we hoe dit heeft geleid tot veranderingen voor zowel de maatjes als de samenleving. Daarnaast kijken we naar wat er mogelijk was gebeurd als de maatjes niet aan elkaar waren gekoppeld. Wat verwachten de betrokkenen dat er dan zou zijn gebeurd?
Tegelijkertijd zoomen we uit naar de bredere impact van de maatjesprojecten. We voeren (groeps)interviews met maatjes en medewerkers over de verwachte impact van deelname aan het project. Daarnaast ontwikkelen we een vragenlijst die de maatjesprojecten kunnen gebruiken tijdens en na afloop van het traject om hun impact beter in kaart te brengen.
In meerdere werksessies leren de maatjesprojecten over hun eigen impact en wisselen zij kennis en ervaringen uit. Dit geeft hen handvatten om hun positieve impact verder te vergroten.
"Wij roepen altijd dat maatjes zo nuttig zijn, maar we willen het graag écht zeker weten en ervan leren"
Maatjes met impact is op een aantal manieren van belang voor het onderwijs. Zo zullen we de kennis uit dit onderzoeksproject delen met studenten Social Work, bijvoorbeeld via gastcolleges. Toekomstige sociaal werkers worden zich hierdoor bewust van de mogelijke meerwaarde van maatjesprojecten en leren hoe ze deze impact kunnen vergroten.
Hogeschool Inholland heeft ook studentbuddies – maatjes voor studenten – vanuit de Studiesuccescentra. Door de betrokkenheid van het lectoraat Studiesucces bij dit onderzoeksproject, kunnen we de onderzoeksbevindingen direct gebruiken voor de verdere ontwikkeling van de studentbuddies.
Daarnaast betrekken we studenten bij de maatjesprojecten en het onderzoek. Studenten kunnen bijvoorbeeld stage lopen bij een maatjesproject. Ook draagt dit onderzoek bij aan de theoretische verdieping van hun stage-ervaring. Ook kunnen studenten als studie-opdracht een product ontwikkelen voor een maatjesproject, een onderdeel van de dataverzameling doen of hun afstudeeropdracht bij Maatjes met impact doen.
Maatjes met impact is ontstaan vanuit het werkveld. Voor maatjesprojecten bleek de vraag naar hun daadwerkelijke impact op zowel de maatjes als de samenleving urgent. Enerzijds omdat zij steeds opnieuw hun betekenis moeten uitleggen aan externen en daar graag een helder antwoord op willen geven. Anderzijds omdat zij verwachten dat meer kennis over hun eigen impact kan bijdragen aan het vergroten van hun positieve effect op maatjes en de samenleving.
Zeven maatjesprojecten – friend4friend, Kletsmaatjes, Wereldmeiden-Wereldgozers, Maatjes GGZ, Ontmoeting Zuid-Kennemerland, Maatjes Welzijn Beverwijk en Geld & Gezin – zijn de werkveldpartners in dit onderzoeksproject. Samen met hen onderzoeken we de impact van maatjesprojecten.
Movisie en het Oranje Fonds zijn eveneens betrokken bij het onderzoek Maatjes met impact. Beide organisaties beschikken over een groot netwerk van maatjesprojecten en kunnen de onderzoeksbevindingen verspreiden binnen het sociaal domein. Daarnaast zijn het Verwey-Jonker Instituut en het onderzoekscentrum Sociale Inclusie van de Karel de Grote Hogeschool (Antwerpen) betrokken, vanwege hun expertise op dit thema en hun ervaring met relevante onderzoeksmethoden.
Dit onderzoeksproject vergroot de kennis over de impact van maatjesprojecten. We onderzoeken de veranderingen die deze projecten teweegbrengen bij deelnemers, vrijwilligers en op maatschappelijk niveau. De focus ligt eerst op het in kaart brengen en begrijpen van impact. Hiervoor ontwikkelen we samen met de maatjesprojecten theories of change, verdiepen we de impactkennis via casusgerichte sessies en verbreden we ons inzicht door gesprekken met diverse betrokkenen. Vervolgens bekijken we hoe de impact verder vergroot kan worden. Deze inzichten bieden maatjesprojecten handvatten om hun vakmanschap te versterken.
We verspreiden de onderzoeksresultaten op verschillende manieren, zoals via artikelen, een onderzoeksrapport, een podcast en een conferentie.
