Sinds 2018 wordt protonentherapie in Nederland gebruikt als één van de behandelopties bij kanker. Helaas is er een tekort aan MBB'ers met een uitgebreide achtergrondkennis in protonentherapie. Dit tekort is veroorzaakt door de oprichting van drie protonencentra in Nederland in korte tijd en de afwezigheid van een goede opleiding in dit specifieke vakgebied voor MBB'ers. In de huidige bacheloropleiding is te weinig ruimte in het curriculum en ontbreekt de expertise om een mastermodule te ontwikkelen.
Het doel van het project is het ontwikkelen van één of meerdere onderwijsmodules op het gebied van protonentherapie op het niveau van post-HBO en die ingezet kunnen worden als onderdeel van de masteropleiding Medical Imaging en Radiation Oncology (MIRO) voor MBB’ers in het werkveld van radiotherapie. De modules omvatten protonenfysica, radiobiologie en beeldvorming, dosisplanning en uitvoering van protonentherapie. Het ontwikkelen van deze modules gebeurt in nauwe samenwerking met het HollandPTC, zodat inzichten uit de praktijk van de huidige protonenbehandelingen kunnen worden meegenomen.
Waarom is protonentherapie dan beter dan fotonentherapie? Met protonentherapie is het in principe mogelijk de stralingsdosis nog beter te limiteren tot de tumor en zo omliggende (gevoelige) weefsels en organen beter te sparen. Met name de sparing van gezond weefsel in het lagere dosisgebied zorgt ervoor dat de lange termijneffecten op gezond bestraald weefsel verminderd worden. De dosisplanning en uitvoering van protonentherapie wijken echter sterk af van die van conventionele radiotherapie. Voor een uitgebreide behandeling van achtergrondkennis daarvan is in het curriculum van de MBRT geen ruimte.
Inholland is penvoerder van het project. De onderzoekers van Medische Technologie werken nauw samen met Lise Zwemer van het HollandPTC, een zelfstandig poliklinisch centrum voor protonentherapie, wetenschappelijk onderzoek en onderwijs in Delft. Het project wordt gefinancierd door het Rengelinkfonds.
Het onderwijs wordt modulair opgezet zodat de verschillende onderdelen (grotendeels) los van elkaar gevolgd kunnen worden. De ontwikkeling van de cursus protonentherapie gebeurt in fasen. In de eerste fase stellen we de leerdoelen, vaardigheden en kennis van het educatieve programma vast. Hierbij houden we rekening met aansluiting op de kaders van de huidige onderwijsprogramma's en op de klinische behoeften vanuit het HollandPTC.
Eerst stellen we het vereiste ingangsniveau vast. Vervolgens werken we de didactische concepten uit op het gebied van blended-learning met de nadruk op tijd- en plaats-onafhankelijk leren. Daarbij gebruiken we ook ICT-platforms zoals Moodle en mogelijk specifieke protonensoftware voor dosisberekeningen en virtuele simulaties. Daarna volgt de opzet in de verschillende onderdelen van het programma, waarbij we een dynamische leergemeenschap creëren met multidisciplinaire kennisuitwisseling. Tenslotte bepalen we welke onderdelen van het onderwijsprogramma formatief dan wel summatief beoordeeld moeten worden en worden de modules onderdeel van de master Radiation Oncology en Medical Imaging (MIRO) van Inholland.
De bedoeling is om de module direct internationaal aan te bieden zodat internationale kennisuitwisseling plaatsvindt en een continue instroom gewaarborgd blijft.
De mastermodule Protonentherapie zorgt op de lange termijn voor een continue aanwas van MBB’ers met genoeg kennis. De te ontwikkelen module biedt MBB'ers ook de mogelijkheid zich binnen hun (fotonen) vakgebied verder te bekwamen en door te stromen naar een nieuwe functie. Door het internationale karakter van de module vindt kennisuitwisseling plaats.
Het kunnen aanbieden van protonentherapieonderwijs op masterniveau zal voor het werkveld leiden tot MBB’ers met betere competentie en kennis op het gebied van protonentherapie. Goed opgeleide MBB’ers zullen eerder aan de slag kunnen bij de drie protonencentra in Nederland, die nu een tekort hebben. Naast de protonencentra zullen MBB’ers die in fotonencentra werken ook meer kennis opdoen en zich meer bekwamen in protonen-fotonen vergelijkingen. Dit is nodig om betere kennis te krijgen van welke patiënten mogelijk baat hebben bij protonentherapie en hoe de beste kwaliteit van zorg en behandeling voor een patiënt kan worden aangeboden.
Een mastermodule Protonentherapie voor (internationaal) afgestudeerde MBB’ers en andere (internationale) afgestudeerden in het werkveld van de radiotherapie (o.a. arts-assistenten, klinisch fysisch medewerkers en fysici in opleiding). Het internationaal kunnen aanbieden van deze module is hier onderdeel van, evenals de opzet van blended-learning en praktijk hands-on onderwijs.
