De Regionale Kenniswerkplaats Jeugd Noord-Holland is één van de vijftien Kenniswerkplaatsen Jeugd in Nederland. Kenniswerkplaatsen zijn netwerken van praktijkinstellingen, gemeentes, doelgroepvertegenwoordiging, onderwijs en onderzoek. De Kenniswerkplaatsen Jeugd stimuleren het samen in de regio leren en verbeteren van de uitvoeringspraktijk in de jeugdzorg, met als doel kinderen gezond, kansrijk en veilig op te laten groeien.
Onze Regionale Kenniswerkplaats Jeugd Noord-Holland 2020 – 2024 heeft in afstemming met het werkveld specifiek gekozen voor het thema ‘Samenwerken met het formele en informele netwerk van jeugdigen met een ondersteuningsbehoefte’. Het gaat hierbij dus om samenwerken van hulpverleners en sociaal werkers met belangrijke mensen om de jongeren heen, zoals gezin, ouders, kinderen, familie, buren, vrienden, religie en sportclub.
De rol van hulpverlener is lang ingevuld geweest vanuit helpen: ze nemen de problemen van cliënten over en lossen ze voor hen op. Maar als de hulpverlener daarna weer vertrekt, kunnen de problemen terugkomen. Dan is weer een hulpverlener nodig om ze op te lossen. Het doel is dat er een transitie plaatsvindt waarbij de burger/cliënt geholpen wordt om zelf de problemen op te pakken en op te lossen, het liefst met de mensen om iemand heen (zoals familie, gezin, vrienden, religie of sport). Dit project draagt daaraan bij.
Samen met relevante stakeholders uit het werkveld hebben we het thema samenwerken formele en informele zorg rondom jeugdigen met een ondersteuningsbehoefte bepaald. Dit pakken we aan in vier leerateliers, onderzoeksgroepen die met elkaar een specifiek vraagstuk onderzoeken en de bevindingen uitwisselen. Vaak loopt de onderzoeker mee in de praktijk bij de professionals (de hulpverleners), observeert hen en voert gesprekken met professionals, teamleiders, burgers en jongeren. Deze observaties analyseren we en bespreken we met de betrokkenen. Zo leren we met elkaar.
Het betreft de volgende leerateliers:
1. Leren van jongerencommunity Triple Threat
Bij Triple Threat heeft docent-onderzoeker Mark van Dijk de dagelijkse praktijk bijgewoond en geobserveerd. Daar komen jongeren uit Schalkwijk om te sporten, maar ook om te ondernemen en kleine bedrijfjes te starten.
2. Samenwerken met het netwerk in crisissituaties
In dit onderzoek liep Noor Tromp, een onderzoeker van jeugdhulpinstelling Parlan, mee met teams Ambulante Spoedhulp van Parlan en Kenter, een andere jeugdhulpinstelling in Noord-Holland. Op basis van deze observaties hebben we een artikel gepubliceerd en een kaart-praatspel uitgegeven.
3. Samenwerken rondom de meldcode Huiselijk Geweld
De onderzoeker in dit leeratelier is trainster en die heeft tijdens haar training huiselijk geweld en kindermishandling samengewerkt met professionals. Het doel was om te kijken in welke stap van de landelijke meldcode huiselijk geweld en kindermishandling er samengewerkt kan worden met de ouders en het gezin rondom de jeugdigen.
4. Afbouwen gesloten jeugdhulp
Hier staat de vraag centraal hoe jeugdigen zo snel mogelijk weer terug naar huis kunnen, na opname in gesloten jeugdhulp. Een onderzoeker van iHUB, jeugdhulpinstelling uit Noord-Holland, heeft jongeren en ouders en professionals geïnterviewd over wanneer er beter en duurzamer samengewerkt kan worden in hun hulpverleningstrajecten.
"Grote waardering voor deze Regionale Kenniswerkplaats en voor de producten die zijn opgeleverd: krachtige kleine rapporten en handzame beroepsproducten. Er is veel gebeurd in deze vier jaar."
Als lectoraat Empowerment & Professionalisering werken we samen met onze werkveldpartners aan empowerment. Dit doen we vanuit al onze onderzoeken en onze twee grote onderzoeksprogramma's: de Werkplaats Sociaal Domein Noord-Holland en de Regionale Kenniswerkplaats Jeugd Noord-Holland. Tijdens dit symposium hebben we onze bevindingen gedeeld en laten zien wat er nodig is om empowerment te realiseren. Hoe doe je dat in samenwerking met professionals, netwerken, gemeenten, bewoners of ervaringsdeskundigen? Hoe zorg je ervoor dat je de context van vraagstukken en casuïstiek niet uit het oog verliest? Wat leren jongeren ons over empowerment?
De leidraad van het programma was context-sensitief werken. Buiten de lijnen kleuren: empowerment en professionele autonomie was het onderwerp van de keynote van Jurja Steenmeijer. Lector Lilian Linders deelde de opbrengsten van vier jaar onderzoek.
De leerateliers voeren we uit in verbinding met de opleiding Social Work in Alkmaar en Haarlem, specifiek het uitstroomprofiel Jeugd. Onze onderzoekers zijn ook altijd docent op deze opleiding. Zo sluit ons onderwijs voortdurend aan bij de actualiteit van het werkveld en voeden we het curriculum van de opleiding met bevindingen uit leerateliers. Denk daarbij aan rapportages, artikelen, producten, via actualiteitencolleges en symposia. Studenten zijn betrokken bij de leerateliers en ervaren wat het is om onderzoek te doen in het werkveld van het sociaal domein.
Het werkveld heeft meegedacht over het centrale thema van 2020 – 2024: samenwerken formele en informele zorg. Samen met het werkveld zijn de leerateliers opgezet, ingericht en worden ze uitgevoerd. We bespreken de voortgang en de bevindingen van de leerateliers met de relevante stakeholders. Daarnaast werkt het werkveld mee aan de implementatie van de rapportages en de beroepsproducten.
Alle onderzoeksresultaten zijn gericht op het doel om kinderen kansrijk, gezond en veilig op te laten groeien.
Bij het leeratelier Triple Threat is dat door jongeren kansen te bieden in een veilige community, om te voorkomen dat zij zich mengen met de criminaliteit waar jongeren in Schalkwijk mee te maken kunnen krijgen. De ambulante spoedhulp in het tweede leeratelier heeft als doel om kinderen uit gezinnen in onveilige situaties te helpen, waar bijvoorbeeld sprake is van huiselijk geweld en mishandeling. Ook in het derde leeratelier staat veiligheid centraal. Hoe bespreek je als professional het vermoeden van huiselijk geweld met de ouders en het kind? Daar hebben we de gesprekstool voor ontwikkeld, een handzaam boekje met een handig stappenplan waar je als professional aan moet denken als je dat gesprek met ouders aan wil gaan. Het zijn beladen onderwerpen, waarbij onze gesprekstool uitkomst biedt.
Het beoogde resultaat van het vierde leeratelier is om jongeren kansrijk op te laten groeien. Het doel is om kinderen zo snel mogelijk weer uit zwaardere jeugdhulp te krijgen, zoals opname in jeugdinstellingen. Zo kunnen ze weer integreren in hun eigen leefomgeving. Dit wordt bereikt in samenwerking met het netwerk van de jeugdige.
