Sociale media spelen een belangrijke rol in het leven van veel jongeren. Denk aan TikTok, Instagram en Youtube. Sociale media hebben positieve kanten; jongeren kunnen bijvoorbeeld steun ervaren of tips krijgen van anderen. Soms ervaren jongeren echter ook nadelen van sociale media. Ze voelen zich onzekerder door het kijken van bepaalde video’s of krijgen ideeën waardoor ze zich juist somberder gaan voelen.
Als een jongere deze ervaringen heeft, kan het helpen om hierover te praten. Dat geldt ook zeker voor jongeren met psychische klachten die hiervoor in behandeling zijn in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Tijdens de behandeling kunnen de positieve kanten van sociale media worden ingezet om de uitkomsten van de behandeling te versterken. Daarnaast kunnen de negatieve effecten van sociale media op het welzijn van de jongere worden besproken en wellicht worden verminderd. Toch wordt het socialemediagebruik niet altijd besproken wanneer een jongere onder behandeling is in de GGZ. Het doel van dit onderzoek is om erachter te komen hoe jongeren en GGZ-behandelaren het gebruik van sociale media (beter) kunnen bespreken met elkaar.
Samen met zorgverleners onderzoeken we hoe het gebruik van sociale media beter in de behandeling kan worden meegenomen. Eerst brengen we in kaart welke ervaringen en behoeften jongeren hebben rondom hun socialemediagebruik. Op basis daarvan ontwikkelen we, samen met hen, ideeën voor interventies die dit gesprek vergemakkelijken. In vervolgsessies met zorgverleners werken we deze interventies verder uit en stemmen we deze af op de praktijk, waarbij de ervaring en behoeften van de zorgverlener centraal staan.
Studenten van verschillende opleidingen krijgen de kans om onderzoek te doen in samenwerking met Arkin, een belangrijke GGZ-instelling. Hierdoor kunnen zij hun theoretische kennis direct toepassen in de praktijk. Dat helpt hen de vertaalslag naar de zorg te maken en bereidt hen voor op de complexe vraagstukken waarmee zorgprofessionals te maken hebben. Zo verbinden we onderwijs, onderzoek en zorg op een manier die bijdraagt aan zowel de ontwikkeling van de studenten als de verbetering van de zorgpraktijk.
De verkregen kennis in dit project vernieuwen en verbeteren we voortdurend op basis van de feedback van alle betrokkenen. Zowel de onderzoekers, de zorgverleners als de jongeren zelf spelen een actieve rol in dit proces. De betrokkenheid van de doelgroep zorgt ervoor dat de kennis niet alleen relevant blijft, maar ook direct toepasbaar is in de praktijk. Door jongeren en zorgverleners als mede-eigenaren van het probleem te betrekken, vergroten we de impact van het onderzoek, wat resulteert in meer gerichte en effectieve interventies.
Wil je ook bijdragen aan het onderzoek naar socialemediagebruik van jongeren in de GGZ? Of heb je vragen of behoefte aan meer informatie? Laat het ons dan gerust weten. Neem hiervoor contact op met Ansam Barakat.
We betrekken studenten actief bij dit project, van organisatie en uitvoering van werksessies tot data-analyse, terugkoppeling en het ontwikkelen van interventies. Dit biedt hen de kans om praktijkgericht onderzoek te doen dat direct relevant is voor hun vakgebied. De betrokkenheid verloopt via afstudeerprojecten, stages of onderzoeksopdrachten, waardoor studenten hun onderzoeksvaardigheden, kritisch denkvermogen en kennis van kwalitatieve onderzoeksmethoden en de psychologische impact van sociale media ontwikkelen.
De opgedane kennis wordt geïntegreerd in opleidingen zoals de Master of Advanced Nursing Practice, Social Work en Verpleegkunde. Dit project draagt bij aan het afnemen van anamnese en psychiatrisch onderzoek binnen de onderwijseenheden Kopzorgen en Klinische Vorming en helpt studenten diagnostische en therapeutische vaardigheden verder te ontwikkelen.
We vergroten ook de bewustwording onder zorgverleners over sociale media-gebruik bij adolescenten. Dit doen we met nieuwe leermaterialen, zoals casestudies en interactieve lesmodules, die inzicht geven in de impact van sociale media op de mentale gezondheid van jongeren. Studenten leren hoe ze deze uitdagingen in de klinische praktijk kunnen aanpakken.
We werken nauw samen met Arkin GGZ, een gespecialiseerde organisatie voor psychiatrische en verslavingszorg. Arkin combineert behandeling, onderzoek en preventie en zet zich in voor een inclusieve en herstelgerichte aanpak.
Binnen Jeugd en Gezin helpt dit project zorgverleners beter te begrijpen hoe zij sociale media met jongeren en behandelaren kunnen bespreken. Door deze samenwerking passen we nieuwe kennis direct toe en verkleinen we de kloof tussen theorie en praktijk.
Om de resultaten breed toegankelijk te maken, delen we de bevindingen via presentaties, conferenties en publicaties. Zo verspreiden we kennis binnen de GGZ-sector en maken directe toepassing in de praktijk mogelijk.
Op basis van de inzichten van zowel jongeren als zorgverleners ontwikkelen we interventies die aansluiten bij de praktijk. De interventies zullen zich blijven aanpassen aan de behoeften die uit de gesprekken naar voren komen.
We bieden in dit onderzoek waardevolle informatie over hoe jongeren denken over gesprekken over sociale media. We onderzoeken welke onderwerpen zij belangrijk vinden, op welke momenten zij willen praten en welke manier van communiceren hen aanspreekt. Dit helpt bij het ontwikkelen van interventies die beter aansluiten bij de behoeften van jongeren en hen ondersteunen om makkelijker over sociale media te praten. Onderwerpen zoals welzijn, emotionele steun, online veiligheid en de juiste ondersteuning nemen we hierbij mee. We verwachten interventies te ontwikkelen die de informatie op een begrijpelijke en aantrekkelijke manier aanbieden, zodat we ook jongeren bereiken die minder snel geïnteresseerd zijn in traditionele informatie.
Ook voor zorgverleners levert het project belangrijke inzichten op. We onderzoeken wat zij nodig hebben om effectief gesprekken te voeren over sociale media met jongeren. Hierdoor kunnen we interventies ontwikkelen die zorgverleners ondersteunen bij het integreren van deze gesprekken in hun behandelingen. Onze focus ligt hierbij op het vereenvoudigen van de communicatie over sociale media, zodat zorgverleners deze gesprekken effectief kunnen opnemen in hun behandelingen, zonder extra werkdruk of complicaties.
In dit project werkten we verder samen met Els Grijmans, teamleider Masteropleiding Advanced Nursing Practice & Physician Assistant, Dr. Carolien Christ, Postdoc onderzoeker, Dr. Martijn Kikkert, hoofd afdeling onderzoek, en Prof. dr. Christel Middeldorp, hoofd van de academische werkplaats GEZIeN.
