De dubbele vergrijzing vraagt om een radicaal andere organisatie van ouderenzorg. Met dit project hebben we als doel om via ingrepen in het huidige zorgsysteem en ontwerpend onderzoek bij te dragen aan een toekomstbestendige ouderenzorg. Door de krachten te bundelen van formele en informele zorgpartijen, de creatieve industrie en kennisinstellingen, werken we aan een meer samenhangend, empathisch en duurzaam zorgsysteem.
We richten ons op het identificeren van strategische punten in het zorgsysteem waar interventies nodig zijn en bouwen door op en ontwikkelen nieuwe interventies. Samen met betrokken stakeholders experimenteren, evalueren en schalen we deze op, zodat concrete lokale resultaten bijdragen aan maatschappelijke impact op grotere schaal.
Dit project is onderdeel van het programma Ontwerpkracht & Transities van ClickNL, een netwerk dat het innovatief vermogen van de creatieve industrie stimuleert. Binnen het programma wordt onderzocht wat creatieve professionals nodig hebben om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en transities te versnellen.
Tijdens dit project werken we aan drie urgente praktijkcasussen rond het verbinden van formele en informele zorg. Deze casussen worden geselecteerd op basis van verkennend onderzoek. We hanteren het drieprocessenmodel van ontwerpgericht onderzoek (Van Turnhout, 2023), waarin het theorieproces, het praktijkproces en het verbindend innovatieproces samenkomen.
In het theorieproces richten we ons op kennisontwikkeling, het analyseren van bestaande interventies en het formuleren van werkzame principes voor systeemverandering in het algemeen. In het verbindend innovatieproces ontwerpen en testen we bestaande interventies in de context van ouderenzorg én ontwikkelen we nieuwe interventies. In het praktijkproces onderzoeken we hoe deze nieuwe interventies in de ouderenzorgpraktijk geïmplementeerd kunnen worden en monitoren we hun impact. Tot slot is er veel aandacht voor kennisdeling via het Expertisenetwerk Systemisch Co-design (ESC) en voor opschaling van effectieve aanpakken.
We verbinden wetenschappelijke inzichten aan de ontwerppraktijk en creëren leeromgevingen waarin we samen met het werkveld werken aan de zorg van de toekomst. De aanpak is iteratief, coöperatief en praktijkgericht, met Societal Impact Design als kernmethodiek.
"Zorg organiseren we niet voor ouderen, maar mét hen. En met elkaar"
Dit project en de toepassing van systemisch co-design in de context van ouderenzorg gaat naar verwachting interessante kennis en inzichten opleveren. De geleerde lessen nemen we mee in het onderwijs bij Hogeschool Inholland in de opleidingen Social Work en Creative Business. Op die manier dragen we met dit project indirect bij aan het versterken van het onderwijs in innovatie, design thinking en maatschappelijke impact. Ook dragen we bij aan het opleiden van professionals die in staat zijn systeemvraagstukken aan te pakken met creativiteit en empathie.
We werken nauw samen met branchevereniging ActiZ, projectorganisatie Precies!, ontwerpers (morgenmakers, DIG), IT-partijen (Simac), beleidsmakers en sociale partners. Samen bepalen we welke onderwerpen we willen onderzoeken, en inventariseren we bestaande en ontwikkelen we nieuwe interventies. In praktijkcasussen testen we deze interventies stellen we ze bij.
Het werkveld profiteert van de kennis en methoden die we ontwikkelen, terwijl wij vanuit Societal Impact Design de social designers observeren, coachen en van nieuwe kennis en kennisproducten voorzien. Zij maken de ontwerpkracht van Nederland uiteindelijk groter. Via onze leergemeenschap en disseminatie-evenementen van ESC en ClickNL delen we nieuwe kennis over deze ontwerpende aanpak breed binnen en buiten het consortium.
De beoogde impact is tweeledig: naast leren over de ontwerpkracht ook systeemverandering op lokaal én landelijk niveau. Gezamenlijk werken we aan een versterkte verbinding tussen formele en informele zorg, en het vergroten van samenredzaamheid en sociale cohesie.
Het project levert een portfolio op van effectieve systeeminterventies binnen de ouderenzorg, aangevuld met in de praktijk getoetste methodologieën voor de ontwerpende aanpak. Ook zorgen we via het voor inspiratie voor systemisch co-design op. Daarnaast verwachten we dat er op basis van de inzichten die naar voren komen tijdens het ontwerpproces nieuwe rollen en samenwerkingsvormen gaan ontstaan tussen formele en informele zorgpartijen, die beter inspelen op de complexiteit van het huidige zorglandschap. We ontwikkelen een kennisinfrastructuur, inclusief een leergemeenschap die opschaling en borging van deze aanpak faciliteert.
Tot slot stellen we beleidsaanbevelingen op die bijdragen aan bredere implementatie in de zorgpraktijk. Al deze resultaten dragen bij aan een toekomstbestendige ouderenzorg waarin zorgzame gemeenschappen centraal staan en de druk op het zorgsysteem wordt verlicht.
