Duurzaamheid is een steeds belangrijker thema binnen de bedrijfsvoering, en organisaties staan onder toenemende druk om duurzame doelen te integreren in hun strategieën. Tegelijkertijd wordt van professionals verwacht dat ze de kennis en vaardigheden bezitten om duurzame innovatie te bevorderen. Dit onderzoeksproject richt zich daarom op de ontwikkeling van een toolkit voor het creëren of aanpassen van curricula in het economisch domein. Het doel is om studenten de noodzakelijke competenties bij te brengen – en hen de mogelijkheid te bieden deze aan te tonen – om duurzaamheid te stimuleren in open innovatieprojecten binnen de bedrijfscontext.
Deze vernieuwende curricula zorgen ervoor dat afgestudeerden beter zijn voorbereid op een arbeidsmarkt waar duurzame ontwikkeling centraal staat. Daarmee kunnen we toekomstige bedrijfsdeskundigen opleiden in duurzaamheidsgeoriënteerde innovatie en de koppeling maken met reële bedrijfsprojecten. Zo kan dit project bijdragen aan een arbeidsmarkt waarin organisaties beschikken over professionals die niet alleen duurzaamheid bevorderen binnen hun eigen organisatie, maar ook binnen hun bredere ecosysteem.
Innovaties die bijdragen aan duurzame ontwikkeling vereisen namelijk samenwerking binnen de gehele waardeketen en vaak ook met partijen buiten de reguliere keten.
Dit onderzoek is een Erasmus+ project, getiteld "Developing Competencies for Sustainability-Oriented Innovation: The SOI Toolkit". We werken hierin aan de ontwikkeling van een toekomstbestendig curriculum dat studenten in het hoger onderwijs voorbereidt op duurzaamheid binnen bedrijfsinnovatieprojecten. Inholland heeft als doel om met dit project eerst een geïntegreerd competentiekader voor duurzaamheid en innovatie te ontwikkelen, dat we testen in samenwerking met branchepartners. Daarnaast richt het project zich op het opstellen van onderwijskundige ontwerpregels die we testen in de verschillende partnerorganisaties.
Het project maakt gebruik van een ‘living lab’-aanpak, waarin studenten, docenten, onderzoekers, en externe partners uit de industrie samenwerken om praktijkgerichte problemen op te lossen. Hierdoor ontstaat een omgeving waarin studenten niet alleen leren, maar waarin kennisontwikkeling direct tijdens het project plaatsvindt. Door deze praktische benadering, waarbij samenwerken en leren hand in hand gaan, kunnen projectresultaten direct toegepast en aangepast worden op de behoeften van zowel onderwijsinstellingen als organisaties. Dit maakt het project niet alleen innovatief, maar ook direct relevant voor een duurzame en concurrerende arbeidsmarkt in Europa.
"Dit project is uniek door de focus op duurzaamheid én de ontwikkeling van competenties voor open innovatieprojecten."
Het belang van dit project voor het onderwijs is groot, omdat het inspeelt op de groeiende noodzaak om studenten in het hoger onderwijs voor te bereiden op de uitdagingen van duurzame ontwikkeling binnen het bedrijfsleven. In een tijd waarin bedrijven en overheden steeds meer worden aangespoord om duurzaam te handelen, moeten onderwijsinstellingen ervoor zorgen dat afgestudeerden de juiste kennis, vaardigheden en attitudes ontwikkelen om effectief bij te dragen aan duurzaamheidsgeoriënteerde innovaties.
Een belangrijk aspect van dit project is het ontwikkelen van een toekomstbestendig curriculum in de opleiding Business Studies, waarin duurzaamheid en innovatie samenkomen. Door deze thema's te integreren in het lesprogramma, sluit het onderwijs beter aan op de eisen van de moderne arbeidsmarkt. Studenten leren niet alleen over duurzaamheid, maar ontwikkelen ook praktische vaardigheden voor samenwerking en probleemoplossing binnen complexe, multidisciplinaire omgevingen.
Een belangrijk voorbeeld van een competentie die studenten kunnen ontwikkelen, is het vermogen om samen te werken met een diverse groep belanghebbenden, waaronder soms concurrenten. In ons project over duurzaam textiel hebben onze onderzoekspartners aangegeven dat ze in een open-innovatieomgeving met concurrenten willen samenwerken, maar dat ze niet weten hoe ze dit moeten aanpakken of hoe ze zich daarin zouden moeten gedragen. Ze geven aan dat ze vaardigheden missen om samen met anderen kennis te ontwikkelen en deze binnen hun eigen onderneming toe te passen.
Het ontwikkelen van deze competentie is essentieel voor het succesvol bijdragen aan duurzame innovatie.
Daarnaast stimuleert het project een actieve leeromgeving door de living lab-aanpak, waarin studenten, docenten en externe partners samenwerken aan realistische, praktijkgerichte problemen. Dit verhoogt de relevantie van hun leerervaring en zorgt ervoor dat ze vaardigheden opdoen die direct toepasbaar zijn in het werkveld. Bovendien draagt dit bij aan een nauwere samenwerking tussen onderwijsinstellingen en de industrie, waardoor het curriculum voortdurend kan worden aangepast aan nieuwe ontwikkelingen en sectorbehoeften.
Door studenten beter voor te bereiden op de competenties die nodig zijn in duurzaamheidsgeoriënteerde innovatie, versterkt dit project niet alleen de kwaliteit en relevantie van het onderwijs, maar draagt het ook bij aan een duurzame leefomgeving.
We richten ons in dit project op bedrijven en organisaties die duurzaamheid en innovatie willen integreren in hun bedrijfsvoering, met name in sectoren waar complexe uitdagingen rond duurzaamheid spelen, zoals de mode- en textielindustrie, logistiek en circulaire economie. Het werkveld omvat bedrijven, brancheorganisaties, overheden en ngo’s die betrokken zijn bij duurzame ontwikkeling en open innovatie. Het werkveld is nauw betrokken in het ontwikkelen en testen van de toolkit.
De beoogde impact voor het werkveld is tweeledig:
De verwachte resultaten van dit project zijn gericht op het ontwikkelen van concrete middelen en frameworks die bijdragen aan duurzame innovatie in het onderwijs en in het werkveld. De belangrijkste verwachte resultaten zijn onderdelen van een toolkit voor duurzame onderwijsontwikkeling. Naast competentiekaders en curriculumontwerpen bevat deze toolkit praktische hulpmiddelen zoals zelfscans voor curriculumtoetsing, ontwerprichtlijnen voor docenten, en een organisatiereadiness-scan.
Onderdelen van de toolkit zijn:
