Het vakgebied rondom vitaliteit op het werk
Hoe houden we mensen langer gezond en fit aan het werk? Dat is waar het bij het uitstroomprofiel Gezondheidsmanagement van de opleiding Sportkunde om draait. Vitaliteit en de duurzame inzetbaarheid van werknemers zijn daarbij belangrijke begrippen. “Zagen bedrijven de gezondheid van hun werknemers eerst als een privézaak, tegenwoordig zien ze dat steeds vaker als een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werknemer en werkgever”, zegt docent Kiem Thé. “De pensioengerechtigde leeftijd schuift op en ook de coronaperiode heeft voor meer bewustwording op dat vlak gezorgd. Hoe kunnen we er nu voor zorgen dat we dat werken lichamelijk en mentaal een beetje goed volhouden? Effectief gezondheidsbeleid leidt tot verminderd ziekteverzuim en productievere werknemers met meer plezier in hun werk. Een goede gezondheidsmanager of vitaliteits- of preventieadviseur die al vroeg de gezondheid van werknemers bijstuurt, kan daarin veel verschil maken. En daartoe leiden wij onze studenten op.”
Competenties
Waar het uitstroomprofiel Aangepast Sporten met name focust op mensen met een beperking, en Sport en Maatschappij op het maatschappelijke belang van sport, daar richt Gezondheidsmanagement zich op de fitheid van mensen binnen de context van een bedrijf. Kiem: “De opleiding wil studenten een ingang bieden in organisaties, om daar gezondheidsbeleid vorm te geven en mogelijk ook uit te voeren. Dat houdt in dat je een beleidsplan maakt op basis van de behoefte van het bedrijf, maar tegelijkertijd ook praktisch aan de slag gaat. Daarvoor moet je zowel mensen op de werkvloer kunnen observeren, als de zwaarte van hun werk goed kunnen beoordelen. Verder leer je vragenlijsten opstellen en interviews uitvoeren, zodat je informatie kunt ophalen bij verschillende partijen. En tot slot moet je jouw advies en suggesties dan zó kunnen overbrengen, dat mensen het niet alleen snappen, maar het ook daadwerkelijk (willen) gaan doen.”
Advies en praktische aanpak
De student leert dus bedrijven op een goede manier te adviseren over de vitaliteit van hun werknemers. Dat het daarbij om maatwerkoplossingen gaat, ligt voor de hand volgens Kiem. “De hoogopgeleide bankmedewerker die onder hoge stress achter een computer zit vraagt immers om een andere aanpak dan de bagageafhandelaar die de hele dag met koffers loopt te slepen. Wel heb je voor beide vraagstukken een goed inzicht nodig in hoe dat werk er precies uitziet en waar de risico’s zitten. Als gezondheidsmanager ontwerp je dan een trainingsprogramma of juist een ontspanningsinterventie. De oplossing heeft altijd iets met leefstijl te maken - wij zijn immers geen organisatieadviseur of HRM-expert. Maar we adviseren niet alleen ‘op de persoon', we kijken ook naar hoe de organisatie het werk anders in kan richten of welke technische hulpmiddelen het werk kunnen verlichten. Want alleen 'sleutelen' aan de mens is vaak niet voldoende.”
Stages en afstudeeropdrachten
Veel projecten binnen Gezondheidsmanagement gaan over mentale belasting en weerbaarheid. Zo zijn er regelmatig opdrachten bij de politie, waar een student dan onderzoekt in hoeverre ontspannende afleiding (een potje tafeltennissen) na een heftig incident kan helpen om posttraumatische stress op lange termijn te verminderen. Kiem: “Of neem het afstudeeronderzoek van een studente in een verzorgingstehuis, waarbij het bestuur graag de fitheid en zelfredzaamheid van oudere bewoners wilde stimuleren. Kunnen zij zich namelijk zelf wassen en aankleden, dan hebben verzorgers meer tijd om leuke dingen met hen te doen. Bij weer een ander project inventariseerden studenten het effect van zogeheten dynamisch kantoormeubilair: daarmee kun je staand werken of - dankzij pedalen onder je bureau - zelfs fietsend!”
Nieuwe ontwikkelingen
Werkgevers hebben sinds de coronacrisis alleen maar meer oog voor de gezondheid van hun werknemers, stelt Kiem. Wat ook opvalt is de verschuiving van het fysieke – het werk is lichamelijk te zwaar – naar het meer mentale aspect. “Daarom is het belangrijk dat de opleiding én studenten nieuwe ontwikkelingen in de gaten houden. Want het werk zelf verandert: we gaan lang niet meer allemaal bij een baas aan het werk voor ik-weet-niet-hoeveel jaar. Bovendien is er lang niet altijd sprake van één vaste werkplek. En personeel dat in deeltijd of ploegendiensten werkt, of bijvoorbeeld veel op de weg zit, krijg je niet zomaar naar een klassikaal fitnessuurtje. Voor die doelgroep moet je iets anders verzinnen, bijvoorbeeld met behulp van apps of innovatieve technologieën. Je ziet, er is volop toekomstperspectief voor onze studenten.”