Het doel van ‘Het Nieuwe Telen, gas erop!’ was om de toepassing van de teeltmethode Het Nieuwe Telen in de tuinbouwpraktijk door te laten groeien en dieper te doen wortelen.
Het Nieuwe Telen (HNT) is een generieke teeltmethode in de tuinbouw. De methode ontstond uit het landelijke programma voor energiebesparing, genaamd ‘Kas als Energiebron’. In dit programma zijn diverse technieken en methoden onderzocht en ontwikkeld om het energiegebruik in de glastuinbouw te verminderen. Het Nieuwe Telen gaat meer uit van de behoeften van het gewas, in plaats van de gangbare vooropgestelde klimaatrecepten. Hierdoor worden, afhankelijk van het gewas, hogere opbrengsten gerealiseerd en/of wordt minder energie gebruikt. Toch blijft de adoptie van de technieken en methoden van HNT achter bij de hoop en de verwachtingen van de sector. De methode is dusdanig anders dan wat men klassiek heeft aangeleerd, dat sprake is van een reële transitie.
Het knelpunt is vooral dat tuinders en adviseurs aarzelen om HNT toe te passen. Dit komt vanwege strijdigheid met hun gangbare praktijkmethoden en (veronderstelde) risico’s om die te veranderen.
De kern van het project was dat studenten via hun opleiding leren over kansen en mogelijkheden van HNT, dit in de praktijk ervaarden, en leerden omdenken. Hiermee is de student van nu voorbereid op een toekomst als ondernemer, bedrijfsleider, toegepast onderzoeker en erfbetreder (waaronder ook boekhouders, economen, financiers) in het kader van Het Nieuwe Telen. Tegelijkertijd is de student ingezet in de tuinbouwpraktijk via leerprojecten, stages en afstuderen. Zo leerden tuinbouwondernemers en bedrijfsleiders van afstudeerders (plus begeleiders vanuit het onderwijs en een expertteam) die daar goed op voorbereid zijn. Dit ging om bedrijven in de verschillende tuinbouwregio’s van Nederland.
We bereikten de doelen van ‘Het Nieuwe Telen, gas erop!’ door:
De andere betrokken onderwijspartners werkten daarnaast aan Visual Problem Appraisal en learning communities bij de meeting points van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap van het groene mbo.
Dit project had een grote interactie met het onderwijs en voegde daar veel waarde aan toe. Enerzijds door de verbetering van het teeltcurriculum, door de toepassing van Het Nieuwe Telen en het aanvullen van casuïstiek voor onderwijsmodules op het gebied van innovatie, onderzoek en afstuderen. Anderzijds door de inzet van studenten bij reële praktijkproblemen, teeltexperimenten en de toepassing van nieuwe kennis in de praktijk.
De betrokken opleidingen waren Tuinbouw en Agribusiness Voltijd, Associate degree Tuinbouw en Agribusiness en Tuinbouw en Agribusiness Flexibele Deeltijd.
We voerden het onderzoek daarnaast uit in samenwerking met de drie andere groene hogescholen van Nederland: Aeres, HAS Hogeschool, Hogeschool Van Hall Larenstein, en met andere kennisinstellingen van Nederland in samenwerking met het CoE Groen Het Nieuwe Telen, gas erop!.
Het werkveld bestond uit de tuinbouwbedrijven waar de studenten van Inholland terechtkomen na hun afstuderen. Door middel van alle genoemde activiteiten ontstond een wisselwerking tussen tuinders en studenten. Daarin leerden zij gezamenlijk over de toegevoegde waarde van Het Nieuwe Telen, de sociaal-economische aspecten ervan en de relatie tot de bedrijfsvoering en -cultuur.
We behaalden de volgende resultaten:
Inzicht in beslissende sociale en economische factoren
We kregen inzicht in beslissende sociale en economische factoren die de keuze van tuinbouwondernemers ten aanzien van de implementatie van Het Nieuwe Telen beïnvloeden. Door middel van bedrijfsscans onderzochten studenten en hun begeleiders in welke mate HNT geïmplementeerd was in het bedrijfsleven, welke hindernissen ondervonden werden en welke ondersteuningsbehoefte er was.
Simulatieomgeving KASSIM, serious game voor studenten en ondernemers
We wilden een vernieuwde en nog aantrekkelijkere simulatie voor docenten, studenten en het bedrijfsleven bereiken, om op een interactieve manier inzicht te krijgen in de processen in de kas en de effecten van Het Nieuwe Telen.
Specifieke gewasgerichte kennis over Het Nieuwe Telen
Door experimenten in de kas met de teelt van cymbidium en hortensia, volgens de richtlijnen van Het Nieuwe Telen:
Verbetering van curriculums
Door Het Nieuwe Telen toe te voegen, realiseerden we de toepassing en/of verbetering van de curriculums op hbo’s en mbo’s.
Learning communities en onderwijsactiviteiten
We stimuleerden het delen van ervaringen en kennis tussen studenten, docenten, onderzoekers, erfbetreders en de tuinbouwbedrijven door middel van learning communities en onderwijsactiviteiten. Zo is Het Nieuwe Telen nog meer gestimuleerd. Lees hier meer over het deelproject naar learning communities.
"Learning communities zijn een nieuw fenomeen dat in verschillende sectoren kan worden ingezet voor leren, innoveren en kennisontwikkeling."
In dit deelproject richtten we ons op het oprichten van learning communities binnen Het Nieuwe Telen (HNT), dat gericht is op het optimaliseren van kasklimaat en het verbeteren van de energie-efficiëntie in de glastuinbouw. Inholland speelt een cruciale rol in het ontwerpen, ontwikkelen, organiseren, begeleiden en evalueren van zeven community trekkers, docenten en onderzoekers van de groene hogescholen. Deze trekkers stimuleren samenwerking en kennisdeling binnen de learning communities.
De maatschappelijke noodzaak voor dit project lag in de behoefte aan duurzame innovaties en het versterken van de verbinding tussen onderwijs en praktijk. Door middel van learning communities wilden we antwoorden geven op vragen zoals: hoe kunnen we effectieve samenwerkingsverbanden creëren? Welke kennis en vaardigheden zijn nodig om duurzame innovaties te ondersteunen?
Meer dan 200 studenten, waaronder ongeveer 30 van Hogeschool Inholland, namen deel als integraal onderdeel van onze learning community. Door hen actief te betrekken bij praktijkonderzoek en stages, deden zij directe ervaring op in de sector. We organiseerden bijeenkomsten en workshops waarin community trekkers samenwerkten aan realistische projecten rond het klimaat in de kas. Deze aanpak bevorderde niet alleen kennisoverdracht, maar ook de acceptatie van duurzame innovaties.
We zagen dat telers beter in staat waren om duurzame teeltstrategieën toe te passen, met als resultaat een vermindering van energieverbruik en CO2-uitstoot. Ook ontwikkelden we nieuwe onderwijsmaterialen en cursussen gericht op Het Nieuwe Telen (HNT), en droegen we bij aan de opbouw van een netwerk van professionals die kennis en ervaringen delen. Zo hebben we samen stappen gezet richting een duurzamere toekomst voor de glastuinbouw.
